Art. 178a Kodeksu karnego – jaka kara grozi kierowcy?
Prowadzenie pojazdu mechanicznego pod wpływem alkoholu lub środka odurzającego jest czynem karalnym. Zarówno alkohol, jak i narkotyki należą do substancji psychoaktywnych, oddziałujących na układ nerwowy człowieka i mogących spowodować zaburzenie koncentracji i koordynacji ruchowej, istotnych w procesie prowadzenia pojazdów mechanicznych. Zakwalifikowanie czynu polegającego na prowadzeniu pojazdu po alkoholu lub po zażyciu narkotyków jako przestępstwa jest jednak uzależnione od niezwykle istotnego aspektu, a mianowicie stężenia alkoholu lub ilości narkotyku w organizmie kierowcy. Od tego zależy również wysokość kary, jaka może zostać orzeczona przez sąd.
Co to jest stan nietrzeźwości i stan pozostawania pod wpływem środka odurzającego?
Zarówno jazda pod wpływem alkoholu, jak i jazda po zażyciu środka odurzającego mogą zostać zakwalifikowane jako przestępstwo lub wykroczenie.
Kwestia ta jest stosunkowo prosta w przypadku jazdy po alkoholu, bowiem przepisy prawa wprost regulują granicę, której przekroczenie powoduje zakwalifikowanie danego czynu jako przestępstwo.
Zgodnie z nimi stan nietrzeźwości zachodzi, jeżeli zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość lub zawartość alkoholu w 1 dm3 wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość.
Granica ta jest nieco trudniejsza do określenia w przypadku środków odurzających innych niż alkohol.
Nie istnieje bowiem kodeksowa definicja „jazdy po użyciu narkotyków” i „jazdy pod wpływem narkotyków”.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się jednak, że w celu zakwalifikowania danego zachowania jako przestępstwa albo wykroczenia, konieczna jest każdorazowa ocena realnego wpływu środka odurzającego na sprawność psychosomatyczną kierowcy w stopniu podobnym jak w sytuacji znajdowania się pod wpływem alkoholu.
Czytaj też: Prowadzenie samochodu pod wpływem marihuany – co grozi kierowcy?
Kara za naruszenie przepisu art. 178a kk
Jeśli opisany wyżej czyn zakwalifikowany zostanie jako przestępstwo, sprawcy grozi kara grzywny, kara ograniczenia wolności, albo pozbawienia wolności do lat 2.
Ponadto, w przypadku popełnienia wskazanego przestępstwa, sąd ma obowiązek orzec zakaz prowadzenia pojazdów na okres nie krótszy niż 3 lata.
Nieco łagodniej oceniane jest prowadzenie samochodu w stanie po użyciu alkoholu lub środka odurzającego, które nie jest przestępstwem, ale wykroczeniem.
Zgodnie z art. 87 kodeksu wykroczeń, zagrożone jest karą aresztu lub grzywny wynoszącej od 50 zł do nawet 5000 zł. Zakaz prowadzenia pojazdów jest w tym przypadku orzekany przez sąd na okres od 6 miesięcy do 3 lat.
Ponowne popełnienie przestępstwa
Z uwagi na dużą częstotliwość popełniania przez kierowców przestępstwa polegającego na prowadzeniu pojazdu w stanie nietrzeźwości lub w stanie pozostawania pod wpływem środków odurzających, do art. 178a kodeksu karnego został dodany paragraf – § 4.
Zaostrza on karalność sprawców tego czynu zabronionego, którzy dopuścili się go, chociaż uprzednio byli prawomocnie skazani za popełnienie tego samego lub podobnego przestępstwa (o ile wyrok skazujący nie uległ jeszcze zatarciu).
W takim przypadku sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat, a zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych sąd orzeka dożywotnio. W 2024 roku Trybunał Konstytucyjny orzekł, że dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów jest niekonstytucyjny. Więcej na ten temat przeczytasz tutaj.
Warunkowe umorzenie postępowania karnego w przypadku naruszenia art. 178a kk
Jazda w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem narkotyków nie zawsze oznacza skazanie.
Karalność za wskazany czyn nie przekracza 5 lat pozbawienia wolności, wobec czego sprawca, który dopuścił się takiego przestępstwa, może ubiegać się o warunkowe umorzenie postępowania karnego.
W tym celu musi jednak spełniać kilka kluczowych warunków.
Przede wszystkim nie może być karany za przestępstwo umyślne. Co więcej, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia powinny uzasadniać przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania, będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.
Na możliwość warunkowego umorzenia postępowania karnego duży wpływ ma również rozmiar winy sprawcy, a także stopień społecznej szkodliwości popełnionego czynu.
Wskazane wyżej kwestie w dużej mierze zależą od interpretacji okoliczności, w których popełniony został czyn zabroniony, a także od postawy samego sprawcy.
Właściwe przedstawienie sprawy i poprowadzenie postępowania karego wielokrotnie przekłada się na postać i rozmiar zapadłego w sprawie wyroku.
Wobec tego w sprawach z tytułu naruszenia art. 178a kk niezwykle istotna okazuje się pomoc adwokata, którzy w oparciu o swoją wiedzę i doświadczenie zawodowe są w stanie doprowadzić do jak najbardziej korzystnego dla oskarżonego wyroku.
Jeśli potrzebujesz pomocy skontaktuj się z nami.
Czytaj też: Blokada alkoholowa – jak ją uzyskać?