Zadośćuczynienie za błąd w sztuce lekarskiej
CO TO JEST BŁĄD W SZTUCE LEKARSKIEJ ?
Błąd w sztuce lekarskiej (błąd medyczny, błąd lekarski) to działanie lub zaniechanie sprzeczne z powszechnie przyjętymi zasadami współczesnej wiedzy medycznej. Normatywna podstawa tego pojęcia została uregulowaniach ustawą z dnia 5 grudnia 1996 roku o zawodach lekarza i lekarza dentysty, w szczególności w jej art. 4, zgodnie z którym lekarz ma obowiązek wykonywać zawód zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, dostępnymi mu metodami i środkami zapobiegania, rozpoznawania i leczenia chorób, zgodnie z zasadami etyki zawodowej i z należytą starannością. Błędem lekarskim jest czynność (zaniechanie) lekarza w sferze diagnozy i terapii, niezgodna z nauką medyczną w zakresie dla lekarza dostępnym. Od błędu odróżnia się ponadto przypadki zaniedbań, tj. sytuacji, w których dochodzi do niedociągnięć, niestaranności czy zaniedbań o charakterze stricte technicznym lub organizacyjnym.
Katalog typowych zaniedbań obejmuje w szczególności: uchybienia w zakresie zapewnienia pacjentowi bezpieczeństwa i higieny w czasie pobytu w zakładzie leczniczym; wadliwą identyfikację chorego, prowadzącą do przeprowadzenia operacji u innego pacjenta lub wadliwą identyfikację organu, który ma być poddany zabiegowi; pozostawienie w polu operacyjnym ciał obcych (kompresów, tamponów i chust, narzędzi i materiałów chirurgicznych), przypadki niezachowania zasad aseptyki przy przeprowadzaniu zabiegów i operacji chirurgicznych (działania polegające na użyciu przez lekarza lub personel medyczny niesterylnych strzykawek lub igieł, instrumentów chirurgicznych i materiałów opatrunkowych, a także na przystąpieniu do zabiegu bez umycia rąk przez operatora lub dezynfekcji skóry operowanego pacjenta), omyłki o charakterze „technicznym” lub organizacyjnym, popełnione przez lekarza, personel medyczny bądź administracyjny; błędy i omyłki pisarskie, liczbowe, rachunkowe w dokumentacji medycznej spowodowane nieprawidłowym jej prowadzeniem i obiegiem. Mimo, że oba omawiane pojęcia są wyróżniane zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie, to jednak w istocie między tymi kategoriami nie zachodzi większa różnica praktyczna. W obu przypadkach następuje, bowiem kolizja z cywilistycznym kryterium należytej staranności, w rozumieniu art. 355 Kodeksu cywilnego.
KOGO POZWAĆ ?
Pomimo samodzielności lekarzy, dokonujących czynności diagnostycznych i terapeutycznych, zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem powszechnie przyjmuje się na podstawie art. 430 k.c. odpowiedzialność jednostek organizacyjnych, na rachunek których lekarze wykonują te czynności, co potwierdził w pełni Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 26 stycznia 2011 roku, sygn. akt IV CSK 308/10. W świetle tego orzeczenia nie ma w szczególności znaczenia, w oparciu o jakiego rodzaju stosunek (tj. umowa o pracę, czy stosunek cywilnoprawny niezależnie od jego treści) zachodzi relacja zwierzchnik – podwładny pomiędzy placówką leczniczą a lekarzem. W aktualnym stanie prawnym odpowiedzialność odszkodowawczą za błąd w sztuce lekarskiej ponoszą zakłady opieki zdrowotnej, mające osobowość prawną. Zakłady te nie są już jednostkami budżetowymi, lecz są samodzielne, we własnym imieniu występują w obrocie prawnym i same odpowiadają za własne zobowiązania, w tym także za szkody wyrządzone pacjentom. Można pozwać także zakład ubezpieczeń, ponieważ ustawodawca nakłada na podmioty wykonujące działalność leczniczą obowiązek zawarcia umów ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. W przypadku, gdy podmiot leczniczy prowadzi szpital, obowiązany jest dodatkowo do zawarcia umowy ubezpieczenia na rzecz pacjentów z tytułu zdarzeń medycznych określonych w przepisach ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.
PRZESŁANKI ODPOWIEDZIALNOŚCI
Przesłankami odpowiedzialności są: zaistnienie zdarzenia (czynu niedozwolonego, deliktu), z którym ustawa wiąże obowiązek odszkodowawczy, powstanie szkody oraz związek przyczynowy między zdarzeniem a szkodą, ujęty w rozumieniu teorii tzw. adekwatnej przyczynowości, mającej swój wyraz normatywny w przepisie art. 361 §1 k.c., stanowiącym, że zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Zachowaniem, za które podmiotowi można przypisać odpowiedzialność deliktową na podstawie art. 415 k.c., może być zarówno działanie, jak i zaniechanie. Zaniechanie polega na niewykonywaniu określonego działania w sytuacji, gdy na podmiocie ciążyła powinność i możliwość podjęcia tego działania.
Podstawę odpowiedzialności stanowi wina. Ustawodawca polski nie definiuje pojęcia winy, pozostawiając analizę w tym zakresie nauce i orzecznictwu. Czyn sprawcy, pociągający za sobą odpowiedzialność cywilną, musi wykazywać pewne cechy (znamiona) odnoszące się zarówno do strony podmiotowej, jak i przedmiotowej. Chodzi tu o znamiona niewłaściwości postępowania od strony przedmiotowej (obiektywnej), co określa się mianem bezprawności czynu, oraz od strony podmiotowej, co określa się jako winę w znaczeniu subiektywnym – w postaci winy umyślnej bądź nieumyślnej, zwanej w prawie cywilnym niedbalstwem.
JAKICH ŚWIADCZEŃ MASZ PRAWO ŻĄDAĆ?
Poszkodowanym, w zależności od konkretnej sprawy, przysługuje szereg roszczeń, m. in.:
- odszkodowanie za szkody w mieniu,
- odszkodowanie za koszty leczenia, przygotowania do wykonywania innego zawodu,
- renta, renta tymczasowa, renta alimentacyjna,
- zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę.
CO POWINIENEŚ ZROBIĆ JEŚLI DOSZŁO DO BŁĘDU W SZTUCE LEKARSKIEJ?
- Skontaktuj się z Prawnikami Naszej Kancelarii – doradzimy jakie działania powinieneś/aś podjąć w pierwszej kolejności, NIE CZEKAJ – KAŻDY DZIEŃ ZWŁOKI MOŻE UTRUDNIĆ PÓŹNIEJSZE POSTĘPOWANIE
- Zgromadź dokumentację medyczną – jeśli stanowi to problem, Nasi Adwokaci podejmą odpowiednie działania celem jej uzyskania
W PRZYPADKU PYTAŃ NAPISZ DO NAS LUB ZADZWOŃ – DANE ADRESOWE I TELEFONICZNE ZNAJDZIESZ W ZAKŁADCE KONTAKT.
adwokat Bernard Długosz